Retrospekcja

III OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA INSTRUMENTOLOGICZNA

16-18 września 2019, Pałac Ostromecko

Retrospekcja

Instrumenty muzyczne zmieniają się w czasie i przestrzeni. Jest to bardziej oczywiste w

odniesieniu do instrumentów profesjonalnych, związanych z tradycją klasyczną, natomiast mniej

oczywiste w odniesieniu do instrumentów ludowych. Te ostatnie podlegały jednak także

modyfikacjom spowodowanym poszukiwaniem lepszych możliwości dźwiękowych, przemijającymi

modami, nowymi materiałami, rozwojem cywilizacyjnym, naukowym i technologicznym. Zmiany

kulturowe, cywilizacyjne, a nawet polityczne mogły powodować także zmiany samej praktyki

instrumentalnej.

Obecnie w procesie budowy i gry na instrumentach obserwujemy dwie przeciwstawne

tendencje: progresywną i retrospektywną. Pierwsza przejawia się w innowacjach, instrumentach

nowych i udoskonalaniu starych. Druga zwraca się ku instrumentom historycznym. Perspektywa

retrospektywna wyraża tęsknotę za minionymi czasami, inspiruje do odtwarzania dawnych stylów

wykonawczych, gry na zabytkowych instrumentach i ich kopiach. Powrót do przeszłości możliwy jest

jednak często kosztem mniejszej doskonałości technicznej. Tendencja ta obecna jest także w muzyce

ludowej.

III Ogólnopolska Konferencja Instrumentologiczna skupi się wokół zagadnień związanych z

przeszłością, takich jak: przywracanie, odtwarzanie, odzyskiwanie, badanie zmian zachodzących w

budowie instrumentów i praktyce wykonawczej. W obszarze tematycznym Konferencji mieszczą się

także m.in. badania nad zaginionymi lub zniszczonymi dobrami kultury muzycznej oraz podejmowane

próby ich odzyskania lub zastąpienia braków. Stałym punktem Konferencji jest prezentacja zawartości

państwowych i prywatnych kolekcji instrumentów muzycznych.

Proponowane zagadnienia referatów: przywracanie zapomnianych, zmarginalizowanych i

odrzuconych instrumentów do praktyki muzycznej, powrót do brzmień przeszłości, badanie zmian

zachodzących w budowie instrumentów, zagadnienia wykonawcze dawnej praktyki muzycznej,

historia wytwórni instrumentów, edukacja w zakresie gry na instrumentach tradycyjnych, restytucja

dóbr kultury muzycznej, badania historyczno-muzykologiczne w zakresie instrumentologii, badanie

audiosfery przeszłości, terminologia instrumentologiczna, ikonografia muzyczna.

Podczas Konferencji odbędą się koncerty na instrumentach historycznych i ludowych.

 

 

PROGRAM

 

Program i opis: http://konferencja.instrumenty.edu.pl/2019/08/25/program-iii-ogolnopolskiej-konferencji-instrumentologicznej/

 

 

PONIEDZIAŁEK 16.09.2019

 

13.00-13.30, ROZPOCZĘCIE KONFERENCJI

Marzena Matowska, Dyrektor Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy

Andrzej Gawroński, Kierownik Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku

Prof. Beniamin Vogel, Rada naukowa Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

Prof. Zbigniew J. Przerembski, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego,

Rada naukowa Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

Joanna Gul, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Komitet organizacyjny Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

Agata Mierzejewska-Ficek, Komitet organizacyjny Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

 

13.30-14.00 – Prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski, Kierownik Zakładu Muzykologii Systematycznej w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Tendencje retrospektywne w budowie ludowych instrumentów muzycznych

14.00-14.30 – Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel,Współczesna terminologia instrumentologiczna

14.30-15.15 – Dominika Stopczańska, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p., Jagoda Strzyżewska, Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p., Prawna ochrona instrumentów muzycznych w Polsce

15.30-16.00 – Zuzanna Budziarek, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi

Współczesne i dawne techniki budowy klawesynów – zestawienie i analiza fotorelacji z warsztatu aktywnego budowniczego oraz egzemplarzy muzealnych

16.00-16.30 – Dr hab. Ewa Mrowca, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Katedra Klawesynu i Muzyki Dawnej

Wanda Landowska i Jej klawesyn

 

18.00-18.45 WERNISAŻ WYSTAWY

Co grano na ostromeckich fortepianach? Repertuar dziewiętnastowiecznych salonów i dwudziestowiecznych parkietów na wystawie nut ze zbioru Andrzeja

Dorędy, wieloletniego współpracownika Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Szwalbego w Ostromecku

 

19.00 KONCERT I PROMOCJA PŁYTY

Koncert i promocja płyty Hommage à Maria Szymanowska

– pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Maria Gabryś-Heyke – fortepian: Johann Friedrich Marty, Królewiec ok. 1810-1820

 

 

WTOREK 17.09.2019

 

9.00-9.30 – Maciej Szarafiński, Konserwator, rzeczoznawca historycznych fortepianów, fortepianmistrz, Sposoby opowiadania historii fortepianu

9.30-10.00 Janusz Starzyk, Stroiciel fortepianów i pianin

Strój mezotoniczny i nierównomiernie temperowany w praktyce

10.00-10.30, Andrzej Włodarczyk, Technik budowy fortepianów,

Prace konserwatorskie przy fortepianie F.J.Marty, Królewiec ok. 1810-1820 r.

10.30-11.00 – Joanna Gul, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Nieznany fortepian z Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu

11.00-11.30 – Michał Bruliński, Uniwersytet Warszawski / Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina,

Fortepian w retrospektywnym duecie polskiego oświecenia: utopijna trampolina czy melancholijny artefakt?

11.45-12.15 – Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel

Działalność i dorobek naukowy prof. Jerzego Gołosa

12.15-12.45 – Dr Andrzej Prasał, Katedra Muzykologii Uniwersytetu Opolskiego

Nowy ideał organów – Orgelbewegung na ziemi kłodzkiej

14.00-14.30 – Dr Jacek Steczkowski

Kopie i fałszerstwa w lutnictwie artystycznym

14.30-15.30 – Prof. Honorata Stalmierska, Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu

Jan Bartoś

Atrybucja skrzypiec będących w posiadaniu Musée de la Musique Cité de la Musique – Philharmonie de Paris, jako instrumentu należącego do polskiej szkoły lutniczej XVII i XVIII w.

15.45-16.30 – Karl K. Koch (Karol Kamil Koć)

Gitarzysta i konserwator dzieł sztuki, uczeń M° Lorenzo Frignaniego

Jak brzmiały instrumenty dawne? Gitara romantyczna na Półwyspie Apenińskim w XIX w. Kopia lutnicza jako sposób zachowania i upowszechnienia znajomości brzmienia

16.30-17.15 PROMOCJA SŁOWNIKA

Prof. Beniamin Vogel – Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, wydanie II, Miejskie Centrum Kultury, Bydgoszcz 2019

17.15-17.45, Monika Stachowiak, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi

Klawesyn z 1983 roku wybudowany przez Alana Gotto jako przykład kopii instrumentu flamandzkiego

 

19.00 KONCERT

Ottorino Respighi, Sonata h-moll na skrzypce i fortepian

– koncert pod patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Michał Szałach (skrzypce), Justyna Jazdzyk (fortepian: Bechstein, XIX w.)

 

 

ŚRODA 18.09.2019

 

9.00-9.30 – Prof. dr hab. Zbigniew Jerzy Przerembski, Kierownik Zakładu Muzykologii Systematycznej w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Z badań instrumentologicznych Alojzego Kopoczka

9.30-10.00 – Przemysław Ficek, Muzyk, Budowniczy tradycyjnych instrumentów beskidzkich

Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach

Retrospektywne spojrzenie na problemy pożycia w świetle współczesnego budownictwa ludowych instrumentów dętych: dostrajacz małżeński

10.00-10.30 – Dr Magdalena Kwiecińska, Dział Etnograficzny Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem

Ludowe instrumenty najsłynniejszych muzykantów góralskich w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Historie obiektów i historie ludzi

10.30-11.00 – Stanisław Nogaj

Lira korbowa – instrument „dziadowski” czy nowoczesny? Innowacje w budowie, kierunki rozwoju oraz współczesne wykorzystanie

11.15-11.45 – Dr hab. Anna Gruszczyńska-Ziółkowska, prof. UW, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego

Zagadnienie horyzontu pejzażu dźwiękowego w świetle zabytków archeologicznych

11.45-12.15 – Dr inż. Ireneusz Czajka, Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Akademia Górniczo-Hutnicza w

Krakowie

Poszukiwanie brzmienia przeszłości

12.15-12.45 – Katarzyna Tatoń, Uczestnik Projektu NPRH MNiSW realizowanego w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego

Zapomniane dźwięki z gliny: grzechotki archeologiczne

12.45-13.15 – Maciej Rychły, Muzyk, psycholog, współzałożyciel Kwartetu Jorgi

Instrumenty wykopaliskwe jako podstawa dla ustalania diachronii systemu muzycznego

14.00-14.45 – Dr Agnieszka Drożdżewska, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Anna Maja Michalska, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

Wyobrażenia instrumentów muzycznych w XVII- i XVIII-wiecznych sztambuchach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

14.45-15.15 – Ewa Hauptman-Fischer, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Zbiorów Muzycznych

Obój miłosny i inne instrumenty cystersów w Lubiążu w pierwszych dekadach XVIII wieku. Próba rekonstrukcji składu zespołu na podstawie zachowanych rękopisów muzycznych

15.15-15.45 – Maciej Kierzkowski, The Open University, Wielka Brytania

„Tromby zwane Bugla”, czyli instrumenty dęte blaszane w składach polskich orkiestr wojskowych Królestwa Polskiego Kongresowego.

16.15-16.45 – Tomasz Grochalski, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Propozycja systematyzacji typów konstrukcji XIX-wiecznych waltorni wentylowych

16.45-17.15 – Michał Maślak, Saksofonista

Narodziny Saksofonu i jego rozwój na przełomie XIX i XX wieku

17.15-17.45 – Dr Ziemowit Socha, Instytut Badań Edukacyjnych

Instrumenty muzyczne a internet rzeczy. Wyzwania dla socjomuzykologii.

 

Organizatorzy Konferencji:

Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Rada naukowa:

Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel

Prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski, kierownik Zakładu Muzykologii Systematycznej w Instytucie

Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Komitet organizacyjny:

Agata Mierzejewska-Ficek

Joanna Gul, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Andrzej Gawroński, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy